Instrumentarium muzykoterapii

W instrumentarium muzykoterapii oraz dźwiękoterapii to instrumenty muzyczne odgrywają znaczącą rolę. Zarówno w przestrzeni bycia odbiorcą dźwięku jak i bycia jego twórcą. Obejmują one różne konstrukcje, wielkości, sposoby wykonania. Mogą być przedmiotami celowo zbudowanymi przez twórców (autorskie konstrukcje) i producentów (wykonanie seryjne), a także mogą być samodzielnie wykonane i zaadaptowane przez użytkowników. W przestrzeni medialnej obserwuje się wykorzystanie różnych sprzętów domowych do gry i ćwiczenia rytmu np. szklane lampki napełnione wodą, wiaderka i plastykowe pojemniki, grzechotki zrobione z butelek. W tej przestrzeni instrumentalnej ma miejsce również człowiek jako podmiot posiadający zdolność do wytwarzania dźwięków tj. klaskanie, tupanie, pstrykanie, śpiew, wokalizacja itd.

Od czego zaczęłam swoją przygodę z muzyką i dźwiękiem?

Z wielką przyjemnością opiszę grupę instrumentów, od których zaczęłam swoją przygodę z muzyką i dźwiękiem. A mianowicie od bębnów. Duży basowy bęben jest genialnym instrumentem muzykoterapeutycznym. Jego membranę stanowi kozia skóra, a jej naciąg reguluje się ręcznie za pomocą charakterystycznych śrubek. Wydaje przyjemny, niski dźwięk. Pierwotne bębny to bardzo stare instrumenty, często używane w rytuałach (bębny szamańskie), czy podczas wprowadzania w trans. Jest instrumentem chętnie używanym przez dzieci, pod warunkiem, że trzyma go terapeuta (jeśli jest większych rozmiarów). Mamy tu również mniejsze bębny oraz tamburyna, np. z naciągiem syntetycznym. Syntetyczna membrana jest dużo bardziej odporna na rozstrojenia i wilgoć oraz łatwiejsza przy utrzymaniu higieny. Dobieramy tego rodzaju instrument do potrzeb osoby, z którą pracujemy, nie tylko ze względu na dźwięk, ale i samą wielkość. Wybór bębnów jest ogromny, jednak w praktyce muzykoterapeutycznej warto mieć kilka.

 

Kolejnym bębnem używanym w mojej praktyce jest także ocean drum, czyli bęben oceaniczny. Można grać na obu stronach tego instrumentu, każda z nich jest inna, natomiast środek instrumentu jest wypełniony malutkimi kulkami. Dzięki temu możemy grać poprzez uderzanie o membranę i grzechocząco-falujące potrząsanie. Przy okazji bębnów warto wspomnieć także o djembe. Bębny z rodzaju djembe należą do grupy instrumentów archaicznych. Jest to zdecydowanie najpopularniejszy instrument pochodzący z Afryki. Djembe przypomina z wyglądu drewniany kielich, na który naciągnięta jest skóra, najczęściej kozia. Drewniany kielich to wydrążony kawał drewna, który stanowi pudło rezonansowe instrumentu. Współcześnie można znaleźć na rynku małe, lekkie djembe z tworzywa. Małe djembe tego typu jest moim ulubionym w pracy z dziećmi bez względu na wiek. Mimo niewielkich rozmiarów kryje w sobie spory potencjał dźwiękowy.

Podział instrumentów

Według jednej z kilku klasyfikacji instrumenty możemy podzielić np. na melodyczne i niemelodyczne. Przy czym instrumenty niemelodyczne wydają z siebie dźwięki o nieustalonej wysokości. Instrumenty melodyczne nie tylko wybijają rytm, ale również odgrywają melodię. Jako przykład można tu podać dzwonki, czy tongue drum. Na fotografii poniżej prezentuję tongue drum, na którym można grać melodię za pomocą samych dłoni lub z użyciem pałeczek. Możesz kupić także tongue drumy mieszczące się w dłoni, doskonałe do prowadzenia zajęć z dziećmi, gdy przenosisz się z miejsca na miejsce. Tongue drumy, czyli bębny językowe są instrumentami, które wytwarzają dźwięki dzięki wyciętym przestrzeniom w obudowie instrumentu. Na rynku można dostać też hand pany, również wykonane ze stali jednak  w inny sposób. Instrumenty z tego gatunku wprowadzą Cię w tajemniczy i magiczny świat oraz ułatwią relaks i medytację. Stanowią doskonałe instrumentarium muzykoterapii.

W grupie instrumentów etnicznych i archaicznych możemy znaleźć np. różnego rodzaju grzechotki, marakasy i naturalnie zbudowane kije deszczowe, czy balafony. Instrumenty te charakteryzują się prostą budową z naturalnych elementów. Posiadają dźwięki naturalne w przyjemnie brzmiących tonach. Wymieniamy tu różnego rodzaju grzechotki, marakasy, naturalnie zbudowane kije deszczowe.

 

Poznaj przeszkadzajki

Przejdźmy do omawiania dalszej części instrumentariów w muzykoterapii. Szczególną kategorią instrumentów perkusyjnych niemelodycznych, popularnie używanych w muzykoterapii są tzw. przeszkadzajki. Instrumenty te są przeważnie drobne, które często używane są do zabawy i zajęć rytmicznych. Te niemelodyczne instrumenty służą do wybijania rytmu i ozdabiania aranżacji. Możemy tu wymienić:

• dzwonki
• kastaniety
• klavesy
• shakery
• cabasa
• guiro
• marakasy
• bloki perkusyjne
• trójkąty

Na fotografii powyżwej widzisz zestaw drobnych instrumentów, których używam podczas zajęć z najmłodszymi.

Tajemniczy shruti box

Shruti box to instrument, który wywodzi się z kultury Wschodu. Budowa shruti box jest charakterystyczna. W zamkniętej skrzynce mieści się system napędzany powietrzem. Instrument ten wywodzi się z grupy aerofonów dętych. Najpierw używany był w Indiach, teraz staje się coraz bardziej popularny w Europie. Można używać go do akompaniowania, śpiewania, medytacji. Aby wydobyć określony dźwięk wystarczy odblokować jedną/ lub kilka blokad i otworzyć instrument oraz pompować powietrze. Jest instrumentem dość ciężkim, zapewne w praktyce muzykoterapeutycznej używa się go bardziej stacjonarnie.

Urokliwe, terapeutyczne misy dźwiękowe

Spotkanie z misami terapeutycznymi podczas kursu muzykoterapii sprawiło, że zaczęłam marzyć o własnym komplecie. Na co dzień używam mis terapeutycznych wysokiej jakości o odpowiednim brzmieniu, są one coraz częciej polecane przez terapeutów i muzykoterapeutów. Używam mis do zabaw z dźwiękiem, dźwiękoterapii, ale także w relaksacji i masażu. U podstaw masażu dźwiękiem leży prastara wiedza na temat oddziaływania dźwięku, którą zastosowano w indyjskiej sztuce uzdrawiania już ponad 5000 lat temu. „Zgodnie z wyobrażeniami ludzi Wschodu człowiek powstał z dźwięku, zatem sam jest dźwiękiem”, jak twierdzi Peter Hess.

Doświadczenie Petera Hessa z misami terapeutycznymi oraz jego eksperymentów z nimi, zaowocowało opracowaniem metod terapeutycznych. Prowadził on wraz z Gertem Wegnerem  eksperymenty nad dźwiękiem oraz oddziaływaniem tradycyjnej muzyki wschodniej na psychikę i ciało człowieka. Jeśli potrzebujesz wyciszenia oraz uwolnienia stresu zapraszam na indywidualną sesję masażu dźwiękiem/ muzykoterapii.

 

Czym charakteryzują się misy jakości terapeutycznej?

Misy dźwiękowe mogą być wysokiej jakości instrumentarium w muzykoterapii. Jeśli oczekujesz takiej jakości od mis dźwiękowych, to powinny mieć one sprawdzoną jakość brzmienia. Misy jakości terapeutycznej charakteryzują się dłuższym brzmieniem oraz starannością wykonania. Misa taka składa się ze stopu dwunastu metali i to jakość oraz proporcje stopu, a także późniejsza obróbka mis wpływa na ich dźwięk. Osobiście używam mis dźwiękowych podczas koncertów relaksacyjnych, masażu dźwiękiem oraz podczas pracy z dziećmi.

Anielskie miseczki ZEN

Miseczki Zen poprzez swoje wysokie dźwięki pracują doskonale z górnymi czakrami oraz okolicami głowy. Używam ich także do pracy z nadwrażliwością słuchową, łącząc sesję dźwiękową z sesją energetyczną i techniką uwalniania. Skutecznie pracuję z nimi szczególnie odwrażliwiając na wysokie tony.

Moje ulubione dzwonki Koshi

Doskonale relaksujące działanie mają także dzwonki wietrzne Koshi. Każdy z dzwonków zbudowany jest z bambusowej tuby rezonansowej oraz metalowych rurek w środku, w  które uderza serce dzwonu. Pracując z każdym z dzwonków wietrznych możemy pracować z energią określonego żywiołu i wsłuchiwać się w mnogość cudownych dźwięków.  Polecam ten instrument początkującym klientom podczas medytacji. Szczególnie na początku pomaga nam nie zasnąć oraz skupić się tylko na jego dźwięku, co wycisza umysł.

 

 

Z całą pewnością moje instrumentarium muzykoterapii  nie jest tu opisane  w całości. Będzie się jeszcze ono powiększać (wraz z umiejętnościami), gdyż mnóstwo wspaniałych instrumentów jest nadal dostępnych na rynku i budzi moje szczere zainteresowanie.

Zapraszam serdecznie na prowadzone przeze mnie koncerty relaksacyjne, grupowe oraz indywidualne sesje dźwiękowe. Możliwość zorganizowania wydarzenia dla firmy lub osób prywatnych. Możliwość zorganizowania wydarzenia dla dzieci. Każde wydarzenie i jego program dostosowuję do wieku oraz potrzeb klientów.

 

Może zainteresuje Cię również:

Technika uwalniania emocji

Reinkarnacja: czy warto poznać swoje wcielenia?

Jak działa karma?

Asertywność – jak się jej nauczyć?

 

 

Bibliografia:

1. Praca dyplomowa Wyższa Szkoła Kształcenia Zawodowego We Wrocławiu, mgr Edyta Pawlak, Muzykoterapia
2. Peter Hess, Misy dźwiękowe zastosowanie w życiu codziennym, wyd I 2005
3. Pod red. Cylikowska-Nowak M., Strzelecki W., Muzykoterapia między wzglądem a inkluzją, Wydawnictwo Adam Marszałek Toruń 2017

Jeden z moich ulubionych sklepów z instrumentami:  https://sklep.prapelnia.pl/